|
|
PRATİK ÖĞÜTLER
ÇORBALAR
Lezzetli bir çorba pişirmek istiyorsanız, içine et ya da tavuk suyu koymanız şarttır.
Kullanacağınız et suyu için iri sığır kemiklerinden yararlanabilirsiniz. Et
kokusunu kaybetmek için, tencereye su ile birlikte biraz havuç, kereviz ve bir baş soğan
koyunuz. Sonra bu suyu tülbentle süzüp saklayabilirsiniz. Et suyu kullanmak israf değil,
aksine, tasarrufludur. Zira çorbaya daha az yağ koyarsınız.
Çorbalarda kullanılacak şehriyelere gelince, her çeşit şehriye, tenceredeki su
kaynadıktan sonra konulur, bir taşım birlikte kaynadıktan sonra yapışmaması için
karıştırılıp, kendi başına kaynamaya bırakılır. Pişirdiğiniz çorbanın tuzunu
fazla kaçırdığınızda üzülmeyin. Bunu telafi etmenin bir çok yolu vardır. Çok
tuzlu değilse, bir parça şeker işi halleder. Ya da bir kaç patates dilimi atın, tuzu
emecekleri için pişince içinden çıkarın. Şayet çok tuzlu ise içine gümüş bir
kaşık ve küçük bir bardak dolusu çiğ süt koyun. 5-10 dakika kısık ateşte pişirin,
sonra kaşığı çıkarın.
ET YEMEKLERİ
Hangi cins olursa olsun, etlerimizin yumuşak ve lezzetli olmasını istiyorsak, 2 ile 4 gün
buzdolabında bekletmek gerekir. Kullanacağımız etin erkek hayvandan olmasına dikkat
edelim, zira dişi koyunların eti kokulu olur. Koyun etinin en makbulu, ufak kuyruklu, kıvırcık
olanıdır.
Pirzola, biftek, bonfile, şiş gibi ızgaralık etlerin yumuşak ve daha lezzetli olması
için üzerine biraz zeytinyağı ve biraz soğan suyu sürüp, 2 saat kadar bekletiniz.
Izgara yapılırken eti fazla kurutmayın, kanı ve suyu içinde kalmalıdır. Fırında
ızgara yapmak istiyorsanız, ızgara tepsinin altına içi su dolu bir kap koyarak
kurumasını engelleyebilirsiniz.
Lezzetli, fırınlanmış bir et yemeği için, eti tereyağı ile sıvayın. Tuzunu,
biberini tereyağ üstüne serpin. Yemeğin hem daha lezzetli, hem de biçiminin
bozulmaması için etinizi bir iple bağlayınız. Fırındaki etin kabına su koymayın,
gerekirse yavaş yavaş eklersiniz.
Kömür ateşinde ızgara yaptığımız etin yağı damlar ve sık sık ateş parlarsa, kömürün
üstüne tuz serpin.
Piliçlerinizin altın renginde ve kıtır kıtır olmasını istiyorsanız, her yanını
yağa buladıktan sonra üzerine un serpin, sonra pişirin. Daha lezzetli piliç pişirmek
istiyorsanız karnına birkaç adet ada çayı yaprağı ve yarım limon veya portakal
dilimi koyun. Tadının her zamankinden ne derece değişik ve hoş olduğunu göreceksiniz.
BALIKLAR
Balık ne kadar taze olursa o kadar makbul, o kadar lezzetli olur. Taze balığın gözleri
parlak, solungaçları canlı, pembe-kırmızı olur.
Haşlaması İçin
Beyaz etli balıklar seçilir. Kırlangıç, kefal, levrek vb. gibi. Balığı soğuk suya
atınız, kaynamasına meydan vermeyin. Kaynamaya yakın sıcaklıkta pişirin,yoksa dağılır.
Kapalı bir kapta pişirin, ama kokusunu alması için suyuna biraz havuç, kereviz, soğan
atın. Balığın eti kılçığından ayrılıyorsa pişmiş demektir, yenileceği zaman
suyunu dökün.
Kızartması İçin
Büyük balıklar dilim halinde, küçük balıklar bütünüyle kızartılır. Kızartmalık
balığın daha lezzetli olmasını istiyorsanız önce biraya batırın, sonra unlayın.
Çıtır çıtır olduğunu göreceksiniz. Şayet balığı unlamadan tavaya atarsanız anında
yapışır. Balık çok taze ise ne kadar unlarsak unlayalım bir miktar tavaya yapışır,
bunu engellemek için tavayı arada bir sallamakta fayda vardır. Balığın tuzlanması
doğrudan yapılmaz, tuzu una katarak yapılır. Balığı daima kızgın tavaya atmak
gerekir.
Izgarası İçin
İri ve yağlı balık seçmekte fayda vardır. Yoksa ızgaraya yapışır, çıkartması
zor olur. Izgara yapmadan yaklaşık 2-3 saat soğan suyu ve zeytinyağ sürülüp
bekletilirse daha lezzetli olur (Bu arada maydanoz da serpilirse çok daha nefis olur). Ya
da una bulamadan önce tuzlu süte batırın. Pişirirken çatlamaması için daha önceden
iki yanı bıçakla çizilir ki böylece içlerine kadar tam manasıyla pişmesi sağlanır.
Izgara yaparken arada bir üstüne zeytinyağı gezdirilirse iyi olur. Patates nişastasında
yuvarlayın, daha güzel renkli ve kıtır kıtır olacaktır. Balıklarınızı kızartırken
çıkan kötü kokuyu önlemek için yağa limon sıkın. Böylece bu yağı başka bir kızartmada
da kullanabilirsiniz. Ellerinizi daha balık ayıklamadan limonla ovarsanız, koku elinize
hiç sinmez.
Fırında Balık
Fırın orta ısıda olmalıdır, gerekli süslemeyi yaptıktan sonra üzerine biraz beyaz
şarap dökerseniz, lezzetinin daha mükemmel olduğunu göreceksiniz.
Tazeliği
Balık alırken tazeliğini anlamak için 3 duyunuzdan yaralanırsınız. Koku: Taze balık
hafif deniz kokusu yayar. Dokunma: Eti sıkı ve elastik olmalıdır. Karnı ne yapışık
ne de şişkindir, pulları yapışmış durumdadır. Görünüş: Pullar parlak, gözler
canlı, solungaçları kırmızıdır.
SEBZELER
Enginar hariç diğer sebzeleri haşlarken kabınızın kapağını aralık tutarsanız,
sebzelerin kendi renklerini koruduklarını görürsünüz. Havuç, daima kaynar suya atılır,
piştikten sonra hemen soğuk suya tutun, rengini muhafaza eder. Lezzet için bütün
sebzelerin iki kere haşlanması gerekir. Tuzlu ve limonlu suda haşladığınız sebzeyi
soğuk su bulunan bir kaba alın, yeniden hazırlanan tuzlu, limonlu suda tekrar kaynatın.
Enginarın renginin kararmaması için ayıkladıktan sonra her tarafını limonla ovun.
Karnıbaharın beyazlığını kaybetmemesi için, haşlanırken üstüne bir ağırlık
veya tülbent koyabilirsiniz. Hiç bir zaman ayrı tazelikteki sebzeleri birlikte pişirmeyin,
yarısı pişerse diğer yarısı dağılacaktır. Karnıbahar haşlarken içine iki dilim
ekmek atarsanız, o dayanılmaz kokusundan kurtulursunuz.
Bütün sebzelere, biraz karbonat ekleyerek pişme süresini azaltabilirsiniz. Tuzunu asla
pişirirken koymayın, sertleştirir. Tuzu, en son anda ilave etmeye kendinizi alıştırın.
Kimi zaman çok bekletmekten sebzelerimiz buruşurlar, böyle bir durumla karşılaşırsak,
içine sirke ve şeker attığınız suda bırakın. İlk tazeliklerine kavuşurlar.
Saklarken de uzun zaman taze kalmasını istiyorsanız, gazete kağıdına sarın.
ZEYTİNYAĞLILAR
Zeytinyağlı yemekler fazla tuz kaldırmaz, zeytinyağlı pişiriyorsanız içine biraz
şeker katınız. Zeytinyağlı dolma yaparken, pirinç, baharat, fıstık kavrulduktan
sonra tencerenizin kapağını hemen kapatıp, 10 dakika bekletin. Böylece demlenen
pirincin içine baharat kokusu tamamıyla nüfus eder, yoksa uçup gider, hiç konulmamış
gibi olur. Tencerenizin altına yaprakların sapını kafes kafes dizerseniz, dolmanızın
dibi tutmaz.
SALATALAR
Salataya koyacağınız tuz, yağ ve limonun iyice her tarafına yayılması için bir
kapta karıştırın, öyle dökün. Ancak, tuzu, sirke veya limonla eritikten sonra yağını
koyalım. Çünkü yağ tuzun erimesini engeller.
Şayet salatanın sirkesi çok gelirse içine bir parça ekmek içi atalım. Ekmek içi
sirkenin fazlasını alır. Zeytinyağı ilave ederek yenilir hale getirelim.
Marulun yaprakları pörsümüşse bile atmayın. Biraz sıcak suda bırakıp soğuk suda
yıkarsak yaprakların tazelendiğini görürüz.
Maydanoz ve dereotunu, baş aşağı gelecek şekilde su dolu kavanozda, bozulmadan
saklayabilirsiniz.
Salatanıza, birkaç da kıyılmış nane yaprağı ilave ederseniz lezzetinin değiştiğini
görürsünüz.
Marul ve kıvırcığın yıkanması çoğu zaman zor gelir. Elimizle koparttıktan sonra
sirkeli suda 5-10 dakika bekletip suda geçirirsek parazitlerden kolayca kurtuluruz.
SOĞAN
Soğan soyarken gözlerinizin yaşarmaması için:
· Akan su altında ayıklayabilirsiniz.
· Doğramadan evvel buzlukta bekletebilirsiniz.
· Bıçağın ucunz biraz ekmek içi saplayabilirsiniz.
· Ağzınıza su alıp yutmadan bekleyiniz.
· Soğanı bütün olarak pişireceksiniz, şekillerinin bozulmaması için
hepsinin altına derince artı işareti çiziniz.
· Kömürde soğan yapmak için, kabuklarını ayıkladığınız soğanı
yıkayıp una bulayın.
· Doğranmış, kullanılmayıp artan soğan, ağzı kapalı bir
kavanozda dolapta birkaç gün kalabilir.
· Bıçakta kalan soğan kokusunu nane yaprağı ile ovarak
giderebiliriz.
· Eldeki soğan kokusunu çelik bıçağı beş parmakla temas
ettirerek soğuk su altında tutun. Kokudan eser kalmaz.
· Ağızdaki soğan kokusunu, maydanoz, çiğ bakla veya haşlanmış
pancar yiyerek giderebiliriz.
SARMISAK
Tadının yemeğe geçmesini ama tanelerinin gözükmesini istemiyorsanız, taneleri ayıklayıp
alimünyum kağıda koyun. Yemeğe katın, yemeğiniz piştikten sonra kağıdı çıkarın.
Ağızdaki kokuyu gidermek için, maydanoz, kahve telvesi, karanfil veya nane likörü
denenebilir.
Eldeki kokuyu gidermek için kahve telvesiyle yıkayın. Ya da çok hayret bir şeydir, çelik
bir kaşığı beş parmakla temas ettirerek akan su altında tutun. Kokudan
kurtulursunuz.
SOS
Sos hazırlarken, un topağı oluşmasını önlemek için kaşık yerine çatal ucuna
taktığınız, kabukları soyulmuş çiğ patatesten yararlanabilirsiniz.
Çok tuzlu olduysa, pudra şekeri ilave edip yenilir hale getirebilirsiniz.
Değişik ve biberli bir tat istiyorsanız, domates sosunuza hardal ve toz şeker ilave
edebilirsiniz.
REÇEL
Pişirirken taşmaması için ceviz büyüklüğünde yağ atın. Köpük oluşmasını
engeller. Güzel kokması için, içine portakal veya limon kabuğu katabilirsiniz. Ya da
torba içinde limon çekirdeği koyabilirsiniz.
Reçeliniz şekerlenirse reçel kavanozunun kapağını açar açmaz, içine biraz kaynar
su koyun ve sallayın. Saklarken bozulmaması için kavanozun üzerine pudra şekeri dökün.
MEYVE SALATASI
Meyve salatası yaparken taze nane yaprağı katıp, meyveleri yoğurt ve balla karıştırın.
Enfes olacaktır.
KAHVE
Çekilmiş kahve kavanozunuza bir tutam tuz veya şeker ilave ederseniz, kokusunun artmasını
sağlarsınız. Şayet kahveniz bayatsa, kullanmadan evvel kısık ateşte hafif kavurun,
hem rutubeti gider, hem de tazelenir. Telvesini sakın atmayın, solan halılarınızın
temizliğinde kullanabilirsiniz. Ayrıca çöpe atacağınıza mutfak veya banyo
lavabosuna döküp bolca su akıtın. Kokuların ve su borusuna yığılan yağların yok
olmasını sağlar.
KARAMEL
Bu öğüdü unutmazsanız, karamel çok kolay! 1 kahve kaşığı su için 5 kahve kaşığı
şeker.
KARİDES
Kabuğu soyulan karidesler adeta konserve tadı verir. Bunu yok etmek için 15 dakika az
miktarda şarap veya sirkede bırakın.
ÜZÜMLÜ KEK
Üzümlü kek yapmak için kullanacağınız üzümü bir gece ıslak beze sararak
bekletin. Kokusunu kaybetmeden yumuşamalarını isterseniz zeytinyağı ile ıslatın.
Hamura iyice dağılması için toz şeker veya un içinde yuvarlayıp kek hamuruna katın.
FASULYE
Kuru fasulye haşlama suyu, emprime pamuklular için mükemmel bir temizleme maddesidir.
Kuru fasulyenin daha hafif ve sindirimi daha kolay olması için, ilk haşlama suyunu dökün.
İkinci suyuna biraz zeytinyağı ilave edin.
HARDAL
Şişenin ağzını açtığınızda, içindeki hardalın kurumasını önlemek için bir
limon dilimi koyun. Tabii ki her kullanışta limon dilimlerini değiştirmelisiniz.
FIRIN
Fırınınız pas mı yaptı? Pas tutan yerlerine keten yağı sürün ve zımpara kağıdı
ile lekeleri kazıyın. Fırında pişirdiğiniz et ve tavuk yemeklerinin kurumaması için,
fırının içine su dolu küçük bir kap koyun.
TART HAMURU
Çok kabarmaması için
· Hamurun ortasına makarna parçaları koyun.
· Tart kalıbınızı, ızgara üstüne koymayın, fırın tepsisine
koyun.
· Fırına su dolu bir kap koyun, suyun rutubeti hamurun yumuşak olmasını
sağlar.
SUFLE
Güzel bir sufle hazırlamak için kalıbı yağa buladıktan sonra, hafifce unlayın (Kek
için de geçerli). Böylece sufle kaba yapışmaz, güzel bir renge sahip olur. Sufleyi fırına
vermeden önce 15 dakika buzdolabında bekletin.
Peynirli yapıyorsanız daha geç çökmesi için fırına sürmeden gravyer peynir
rendeleyin.
Limonlu yapmak için: Şeker parçalarını limon kabuğuyla ovarsanız lezzeti bir kat
daha artar.
Çabuk pişmesi için alimünyum kağıtla örtün ve fırının kapağını hafif aralık
bırakın.
SOSİS-SUCUK
Kabuklarının çabuk soyulması için, ıslatıp suyu sıkılmış ıslak beze sarın ve
10 dakika bekletin. Kesik sucuğun saklanması için üzerine biraz yağ sürün veya
kesilmiş kısmını suyu kesilmiş limonun içine sokun. Kabukta küf oluşursa hafif
sulandırılmış tuzla ovalayın.
ELMA
Parafine batırdığınız bir fanila kumaşla silerek elmalara daha iştah açıcı bir
parlaklık verirsiniz. Ayrıca gliserinle silerseniz, bütün kış bozulmadan
saklayabilirsiniz.
ÇİLEK
Mükemmel bir şekilde dondurmak için önce üzerilerine pudra şekeri serpin. Sonra tek
tek bir kaba dizerek dondurun. Üst üste gelmemesine dikkat edin. Dondurucudan çıkarttıktan
sonra çilekleri bir müddet dolabın alt kısmında bekletin ve üzerine pudra şekeri
serperseniz taze görünüşünü korur.
CEVİZ
Kabukları kırılmamış cevizlerin iyi ve çürük olanlarını ayırmak için, hepsini
su dolu bir kaba koyun. Çürük olanlar suda yüzecek, iyi olanlar dibe çökecektir.
Cevizleri bir gece şekerli suda bekletirseniz kabuklarının daha çabuk kırılmasını
sağlarsınız. Ayrıca kabuklarından bütün olarak çıkarmanın en iyi yolu budur.
Kabukları da asla atmayın, harika mangal kömürü olur.
PEYNİR
Sakladığınz kaba bir parça şeker koyarsanız, üzerinde küçük damlalar oluşmaz.
Uzun süre buzdolabında saklayacaksanız kurumaması için ıslak tülbente sarın.
Kurudukça tülbenti ıslatın. Peyniri ezerek veya küp küp doğrayarak salata da
kullanabilirsiniz.
PİRİNÇ
Yaptığınız pirinç pilavı suyuna, birkaç damla limon suyu ilave edin. Bembeyaz olur.
MISIR
Ateşte közlediğiniz mısırları, hemen bol tuzlu ılık suya batırıp yemeği
denediniz mi? Tuzlu su, hem mısırın üstündeki külleri alır, hem de değişik lezzet
verir.
LİMON
Posasız suyunu çıkartmak istiyorsanız, bir örgü şişiyle, limonu bir başından
sonuna kadar delin. Hafif sıktığınızda limon suyu şıpır şıpır akacaktır, hem
de posasız olarak. Suyunu sıktığınız, limonun posasını tırnaklarınızla sürün.
Hem elinize hem de tırnaklarınıza iyi gelir. Kesik limonu saklamak istiyorsanız, üzerine
tuz serpin ya da kesik kısmı aşağıda kalacak şekilde tabağa koyun ve üzerine ters
çevrilmiş bardak kapatın.
OKLAVA
Evinizde oklavanız yoksa, hamur açmak için bir şişeden yaralanabilirsiniz. Hamura yapışmaması
için şişeyi una bulayın. Hamuru esnekleştirmek için, şişenin içine sıcak su
koyun.
ŞEKER
Şekeriniz rutubetleniyorsa, kullandığınız kavanozun dibini kurutma kağıdıyla kapatın,
sonra şekeri koyun.
SÜT<BR
Sütün taşmaması için, kaynattığınız kaba ters çevrilmiş fincan koyun, ya da içine
çay kaşığı atın.
Dibine yapışmasın diye sütü koymadan kabı çalkalayın, kurutmadan içine sütü dökün.
Süt, kesilme tehlikesi gösteriyorsa pudra şekeri ilave edin. Pudra şekeriniz yoksa
karbonat da aynı etkiyi verir.
Yanık Süt: Kokuyu gidermek için yanık süt kabını ıslak bezle örtün.
Süt Tozu: Taze süt tadını kazandırmak için, kullandığınız suya bir tutam da tuz
katın.
ZEYTİN
Bir kavanoza koyun, zeytinyağı ile örtün ve biraz kekik, 2-3 diş samısak ilave edin,
8 gün bekletin. Nefis bir tadı olur. Zeytinler bitince kalan sosu, salata sosu olarak
kullanabilirsiniz.
YUMURTA
Yumurta tazeyken yenmesi gereken bir besindir. Tazeliğini nasıl anlarız?
Yumurtaları tuzlu suya koyun;
Suyun üstüne çıkarsa yenmeyecek durumda demektir.
Ortada kalırsa, rafadan hariç başka bir şekilde yenilebilir demektir.
Dibinde kalırsa taze olduğuna emin olabiliriz. Rahatlıkla rafadan da yiyebiliriz.
Taze yumurtanın sarısı yoğun olan beyazın ortasındadır.
Orta tazelikteki yumurtanın beyazı sıvı halde sarısı yerinden oynamış haldedir.
Elimizle sallarsak sesini "flok flok" diye duyarız. Bu durumda yumurta rafadan
yapılmaz.
Tabağa kırıp bakalım; Yumurta dağılmaz, yoğunluğunu koruyorsa çok taze demektir.
Beyaz yayılır, sarı yayılmazsa tazedir. Beyaz da sarı da dağılırsa o yumurta bayat
demektir, yenilmez.
Kimi zaman da yumurtaları haşlar, çiğ yumurtalarla aynı rafa koyunca hangisi çiğ,
hangisi pişmiş karıştırırız. Böyle bir durumla karşılaşırsanız, yumurtaları
topaç gibi çevirin. Pişmiş yumurta dönmez durur, çiğ yumurta devamlı döner.
Suda haşladığınız yumurtaların çatlamaması için kaynattığınız kaba biraz
sirke ilave edin.Ayrıca 2-3 tane kibrit çöpü atarak da çatlamasını önleyebilirsiniz.
Çatlayan yumurtayı hemen kullanın, çatlak kısmını pişmeden önce limon yarısıyla
ovarsanız akmasını önlersiniz.
Yumurtayı dolapta tutacaksak, sivri tarafından koyarsak daha iyi olacağını biliyor
muydunuz?
Bazen beyazını kullanırız, sarısı artar. Bir tabağa koyup, üzerini soğuk suyla örtersek
2-3 gün bozulmadan saklayabiliriz.
Kek, krema yapımında kullanacağımız yumurtanın çırptığımız zaman istediğimiz
kıvamda olması için oda sıcaklığında olmasına dikkat edelim. Ayrıca, çırparken
bir tutam tuz, pudra şekeri, süt veya birkaç damla limon suyu koyabiliriz.
Katı Yumurta: 15 dakika kaynatın. Kabuklarının kolay soyulması için kaynattığımız
kaba tuz atabiliriz. Suyunu da sakın dökmeyelim. Saksıdaki çiçeklerin en sevdiği sıvı
budur.
Rafadan: 3 dakika kaynatın. Çatlamaması için kaba ters çevrilmiş fincan tabağı
koyabilirsiniz.
Sahanda: Önce, beyazını çırpıp koyun, sonra sarısını delip, beyazlara fazla ısrar
etmeden karıştırın. Pişmeye yakın, biraz süt veya süt kaymağı katarsanız daha
kabarık ve yumuşak omlet elde edersiniz. Üstüne kapak da örterseniz bembeyaz olur.
Omletinizi ballı yapmayı denediniz mi? Yumurtayı pişireceğiniz yağı kızdırıp
biraz bal ekleyin yumurtaları kırın. Çok lezzetli değişik bir yumurta yiyeceksiniz.
Çocuklarınıza yumurta boyadınız mı hiç? Elde edeceğiniz renkler şöyledir;
Portakal rengi için - Safranı suda eritin.
Yeşil renk için - Ispanak suyu.
Sarı renk için - Soğan kabuğu.
Kırmızı renk için - Pancar suyu.